ایروانی: آماده‌ایم مذاکرات وین را از سر بگیریم
تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۵۷۵۰۸
سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل با انتقاد از سیاست‌های یکجانبه آمریکا با تاکید بر اینکه فشار، ارعاب و رویارویی راه حل نیست و به جایی نمی‌رسد، خطاب به آمریکا گفت: فریب را متوقف کنید.
به گزارش مشرق، امیرسعید ایروانی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد روز دوشنبه به وقت محلی در نشست دوره‌ای و عادی شورای امنیت درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام گفت: امروز همانطور که انتظار می‌رفت، اعضای شورا بار دیگر حمایت خود را از احیای برجام ابراز کردند و اجرای کامل آن به عنوان تنها اقدام عملی خواستار شدند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: فشار، ارعاب و رویارویی راه حل نیست و به جایی نمی‌رسد. اگر آمریکا واقعاً خواهان احیای برجام است، باید تنها بر دیپلماسی تکیه کند. ایران به نوبه خود بر تعهد خود به گفت‌وگو و دیپلماسی تاکید می‌کند.
وی افزود: ما آماده‌ایم مذاکرات وین را از سر بگیریم، برای دستیابی به یک راه‌حل قابل قبول همکاری کنیم و حتی نشست وزیران را در اسرع وقت ترتیب دهیم تا احیای برجام را اعلام کنیم. اما این امر در صورتی قابل دستیابی است که آمریکا متحده اراده سیاسی واقعی نشان دهد و آماده کار در جهت راه حل رضایت بخش باشد و موافقت کند که به طور کامل به تعهدات خود عمل کند.
سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل تاکید کرد: آمریکا اکنون توپ را در زمین خود دارد. باید نشان دهد که صادق، قابل اعتماد و قادر به اجرای وعده‌هایش است. اکنون وقت اقدام است.
ایروانی همچنین در بخشی دیگری از سخنانش درباره اتهامات آمریکا علیه ایران مبنی بر نقض قطعامه ۲۲۳۱ گفت: علاوه بر این، ورود و مشارکت دبیرخانه (سازمان ملل) در به اصطلاح «تحقیقات» برای «بررسی» ادعایی نقض قطعنامه به وضوح فراتر از وظایفی است که شورای امنیت از طریق قطعنامه ۲۲۳۱ و سند (یادداشت) شماره S/۲۰۱۶/۴۴ رئیس شورا به دبیرخانه واگذار کرده است. بر اساس این دو سند، دبیرخانه هیچ گونه مأموریتی برای اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ به جز ارائه «پشتیبانی اداری» از کار شورای امنیت ندارد.
دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل گفت: بنابراین، این فعالیت‌های فراقانونی توسط دبیرخانه غیرقابل قبول بوده و باید از آن خودداری شود و هرگونه یافته یا ارزیابی احتمالی بر اساس این فعالیت‌ها غیرقانونی و فاقد اثر است. من باید مجدداً موضع غیرقابل تغییر کشورم را تکرار کنم که برنامه‌های فضایی و موشکی جمهوری اسلامی ایران خارج از حوزه یا صلاحیت قطعنامه ۲۲۳۱ است.
سفیر ایران در سازمان ملل ادامه داد: بر این اساس، ایران هیچ موردی را که مشمول بند ۴ (الف) ضمیمه ب قطعنامه ۲۲۳۱ باشد، به روسیه منتقل نکرده است و هرگونه ادعای خلاف آن بی‌اساس بوده و رد می‌شود. همچنین شایان ذکر است که ما قبلاً گفتگوهای دوجانبه با اوکراین برای رفع سوء تفاهمات موجود در این زمینه برگزار کرده‌ایم. علاوه بر این، تعدادی از پهپادهایی که قبل از جنگ اوکراین توسط ایران به روسیه منتقل شده‌اند - که ذیل ویژگی فنی مندرج در بند ۴ (الف) ضمیمه B قطعنامه ۲۲۳۱ قرار نمی‌گیرند، برای استفاده در جنگ اوکراین نبوده است.
ایروانی تاکید کرد: بنابراین، کمپین اطلاعات نادرست و اتهامات بی اساس علیه ایران باید پایان یابد. این تلاش‌ها هیچ هدفی جز منحرف کردن توجه از انتقال مقادیر انبوه تسلیحات پیشرفته توسط کشورهای غربی به اوکراین به منظور طولانی کردن درگیری ندارد.
دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل اظهار داشت: در نهایت، ما ایجاد ارتباط ساختگی بین مسائل منطقه‌ای و قطعنامه ۲۲۳۱ را رد می‌کنیم. اما در پاسخ به برخی ادعاها در مورد سیاست منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران، باید تاکید کنم که سیاست خارجی ایران مبتنی بر احترام کامل به حقوق بین الملل، احترام متقابل، حسن همجواری، همکاری و گفتگو و همچنین حفظ صلح و امنیت منطقه از طریق مشارکت فعال همه کشورهای منطقه می‌باشد. همانند گذشته، ما آماده تعامل فعال و سازنده با کشورهای منطقه هستیم.
متن کامل سخنرانی امیرسعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمان ملل متحد در نشست روز دوشنبه، ۲۸ آذرماه، شورای امنیت در مورد اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
خانم رئیس،
امروز همانطور که انتظار می‌رفت، اعضای شورا بار دیگر حمایت خود را از احیای برجام ابراز کردند و اجرای کامل آن به عنوان تنها اقدام عملی خواستار شدند. بدیهی است که برجام تنها با پرداختن به ریشه‌های اصلی وضعیت فعلی آن، یعنی خروج آمریکا از توافق در تاریخ ۸ می ۲۰۱۸، قابل بازگشت و احیاء است. از زمان خروج، آمریکا با نقض آشکار تعهدات قانونی صریح خود ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵)، تمامی تحریم‌های غیرانسانی و ظالمانه علیه ایران را مجدداً اعمال کرده است.
علاوه بر این، به سیاست به اصطلاح «فشار حداکثری» خود علیه مردم ایران ادامه داده است. همانطور که وزیر امور خارجه سابق آمریکا آشکارا و بی شرمانه اعلام کرد، هدف این سیاست به گرسنگی کشاندن مردم ایران بود. در واقع، آمریکا در سیاست خصمانه دیرینه خود علیه مردم ایران، تحریم‌های اقتصادی را به عنوان سلاح به کار گرفته است. در این راستا، آمریکا، به عنوان عضو دائمی شورای امنیت، با وقاحت تمام کشورهای عضو سازمان ملل متحد را مجبور کرد یا قطعنامه ۲۲۳۱ را نقض کنند یا با مجازات مواجه شوند. چنین رفتاری در تاریخ سازمان ملل بی سابقه است.
با وجود تغییر در دولت آمریکا در سال ۲۰۲۱، سیاست فشار حداکثری این کشور بدون تغییر باقی مانده است. اگرچه دولت فعلی به طور مداوم به شکست این سیاست اعتراف می‌کند، اما همچنان به اجرای گسترده‌تر و شدیدتر آن ادامه می‌دهد. همچنین لازم به ذکر است که سه کشور اروپایی عضو برجام به حمایت و اجرای کامل تحریم‌ها و سیاست‌های آمریکا علیه ایران ادامه می‌دهند. آنها، مانند آمریکا، از اجرای تعهدات خود در چارچوب برجام خودداری کردند.
با این حال، امروز نماینده آمریکا در این نشست نقش قربانی را بازی کرد و طوری رفتار و وانمود کرد که انگار ایران است از برجام خارج شده و مسئول وضعیت فعلی آن است! دست از فریب و گمراه کردن جامعه بین المللی بردارید. فریب را متوقف کنید! اتهامات بی اساس شما علیه ایران نمی‌تواند این واقعیت را تغییر دهد که تنها آمریکا مسئول وضعیت فعلی برجام است.
پایبندی کامل ایران به تمامی تعهدات مرتبط هسته‌ای خود ذیل برجام، حتی یک سال پس از خروج آمریکا از آن، به خوبی مستند شده، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آن را تأیید کرده و در ۱۵ گزارش متوالی مدیرکل آژانس منعکس شده است. با این حال، جمهوری اسلامی ایران تنها پس از یک سال صبر راهبردی در قبال خروج آمریکا از برجام و عدم پایبندی به تعهداتش ذیل توافق و همچنین نقض آشکار قطعنامه ۲۲۳۱ واکنش نشان داد.
در عین حال، اقداماتی که جمهوری اسلامی ایران انجام داد، اقدامات جبرانی خاصی است که مطابق با حقوق مشروع ایران بوده، و به صراحت در مواد ۲۶ و ۲۷ برجام به آن اشاره شده است. هدف ما واضح بود: برقراری توازن در تعهدات متقابل و منافع ذیل توافق. زیرا برجام مبتنی بر تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران در ازای لغو تمامی تحریم‌های سازمان ملل، آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران و رفع همه موانع بر سر راه همکاری‌های اقتصادی، تجاری و مالی بین‌المللی ایران است.
خانم رئیس،
با عنایت به موارد گفته شده، امروز در سخنرانی خود به چهار موضوع می‌پردازم: اول، روند سیاسی جاری برای احیای برجام. دوم، همکاری فنی ایران و آژانس. سوم، مواضع ایران در مورد گزارش دبیرکل؛ و چهارم، پاسخ به اتهاماتی که امروز از سوی برخی اعضای شورای امنیت علیه کشورم مطرح شد.
خانم رئیس،
مذاکرات وین با ابراز تمایل آمریکا برای بازگشت به برجام و کنار گذاشتن سیاست شکست خورده فشار حداکثری این کشور آغاز شد. در طول مذاکرات، جمهوری اسلامی ایران همواره حسن نیت خود را نشان داده و رویکرد سازنده‌ای در پیش گرفته است. مذاکرات به خوبی پیش می‌رفت و تلاش‌های مستمری در حال انجام بود. تیم مذاکره کننده ایران حداکثر انعطاف را به کار گرفت تا به توافقی قابل قبول برای همه دست یابد. برای این منظور، تیم مذاکره کننده ایران حتی راه‌حل‌های نوآورانه‌ای را برای حل مسائل باقیمانده و شکستن بن‌بست ارائه کرد. با این حال، رویکرد غیرواقعی و سختگیرانه آمریکا منجر به وضعیت فعلی شده است.
خانم رئیس،
برخلاف ادعاهای بی اساسی مبنی بر اینکه جمهوری اسلامی ایران موضوعات غیر مرتبط با برجام را مطرح کرده است، می‌توانم به شما اطمینان دهم که جمهوری اسلامی ایران هیچ موضوعی را خارج از چارچوب مذاکرات وین و برجام مطرح نکرده است و این طرف‌های دیگر، به‌ویژه آمریکا بودند که تصمیم گرفتند تا از میز مذاکره خارج شده و متعاقباً، به ارسال پیام‌های متناقض، مبهم و گمراه کننده در مورد مذاکرات اقدام کنند. درمقابل، آمریکا و سه کشور اروپایی عضو برجام تصمیم گرفتند بر روی سیاستی که دهه‌ها علیه ایران انجام می‌داد، تمرکز کند: یعنی مداخله در امور داخلی ایران، از جمله از طریق حمایت از گروه‌های تروریستی در تلاش‌های شرورانه آنها برای به خطر انداختن امنیت مردم ایران.
بگذارید واضح و روشن بگویم، فشار، ارعاب و رویارویی راه حل نیست و به جایی نمی‌رسد. اگر آمریکا واقعاً خواهان احیای برجام است، باید تنها بر دیپلماسی تکیه کند. ایران به نوبه خود بر تعهد خود به گفتگو و دیپلماسی تاکید می‌کند. ما آماده‌ایم مذاکرات وین را از سر بگیریم، برای دستیابی به یک راه‌حل قابل قبول همکاری کنیم و حتی نشست وزیران را در اسرع وقت ترتیب دهیم تا احیای برجام را اعلام کنیم. اما این امر در صورتی قابل دستیابی است که آمریکا متحده اراده سیاسی واقعی نشان دهد و آماده کار در جهت راه حل رضایت بخش باشد و موافقت کند که به طور کامل به تعهدات خود عمل کند. آمریکا اکنون توپ را در زمین خود دارد. باید نشان دهد که صادق، قابل اعتماد و قادر به اجرای وعده‌هایش است. اکنون وقت اقدام است.
خانم رئیس،
در مورد همکاری فنی ما با آژانس، باید ابتدا تاکید کنم که این موضوع کاملاً خارج از حیطه قطعنامه ۲۲۳۱ است. اما با توجه به اینکه، برخی از اعضای شورا ادعاهای غیرمستند و بی اساسی علیه کشورم مطرح و جمهوری اسلامی ایران را به عدم پایبندی متهم کردند، مایلم تاکید کنم که همه فعالیت‌های هسته‌ای ما صلح‌آمیز بوده و با حقوق و تعهدات ما بر اساس معاهده منع اشاعه هسته‌ای ( NPT) و موافقتنامه پادمان سازگار است. بنا به اعلام آژانس، برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران تحت قوی‌ترین و سرزده ترین اقدامات راستی آزمایی، نظارت و شفافیت هسته‌ای بوده است که تاکنون در یک کشور عضو در تاریخ آژانس بین المللی انرژی اتمی انجام شده است. ایران به پایبندی به تعهدات خود و همکاری کامل با آژانس به منظور حفظ تداوم دانش در مورد فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای خود ادامه داده است. بیانیه مشترک آژانس بین المللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی ایران در ۵ مارس ۲۰۲۲، آخرین نمونه از این همکاری هاست.
اقدامات جبرانی کنونی ایران، از جمله در ارتباط با تجهیزات نظارتی فراتر از موافقتنامه پادمان و سیستم راستی‌آزمایی قوی، تنها در صورت لغو تمامی تحریم‌های غیرقانونی و بستن (پرونده) مسائل پادمانی، قابل بازگشت خواهند بود. بی طرفی، استقلال و حرفه‌ای بودن آژانس هرگز نباید تحت تأثیر برخی طرف‌ها قرار گیرد. ما قطعنامه اخیر شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی را یک اقدام سیاسی می‌دانیم. ایران به وظایف خود در موافقت نامه پادمان عمل کرده است. ما آماده تعامل با آژانس برای حل و فصل مسائل باقی مانده مرتبط با پادمان هستیم. ما امیدواریم که با سفر تیم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران تلاش‌های بیشتری را برای رسیدگی به چنین موضوعاتی صورت گیرد.
خانم رئیس،
در حالی که ملاحظات کامل ایران در مورد گزارش دبیرکل درباره قطعنامه ۲۲۳۱ در نامه مورخ ۱۵ دسامبر ۲۰۲۲ اینجانب به دبیرکل منعکس گردیده است، در این رابطه، مایلم چند نکته را بیان کنم.
برخلاف ادعای دبیرخانه، گزارش دبیرکل باید جامع و شامل اجرای قطعنامه به طور کامل، و نه تنها ضمیمه ب آن باشد. این تفسیر ایران نیست. ادبیات دقیق بند ۷ یادداشت ریاستی شورای امنیت (سند شماره ۴۴ مورخ ۲۰۱۶) است. علاوه بر این، این گزارش حاوی موضوعاتی است که هیچ ارتباطی با قطعنامه ۲۲۳۱ ندارد. به همین ترتیب، گزارش بار دیگر نتوانسته است به ریشه‌های اصلی وضعیت فعلی پیرامون برجام، یعنی خروج آمریکا متحده از این توافق، بپردازد. این گزارش به ویژه در مورد نقض فاحش و سیستماتیک آمریکا و سه کشور اروپایی عضو برجام از تعهدات قانونی صریح خود بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ ساکت است.
علاوه بر این، ورود و مشارکت دبیرخانه در به اصطلاح «تحقیقات» برای «بررسی» ادعایی نقض قطعنامه به وضوح فراتر از وظایفی است که شورای امنیت از طریق قطعنامه ۲۲۳۱ و سند (یادداشت) شماره S/۲۰۱۶/۴۴ رئیس شورا به دبیرخانه واگذار کرده است. بر اساس این دو سند، دبیرخانه هیچ گونه مأموریتی برای اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ به جز ارائه «پشتیبانی اداری» از کار شورای امنیت ندارد. بنابراین، این فعالیت‌های فراقانونی توسط دبیرخانه غیرقابل قبول بوده و باید از آن خودداری شود و هرگونه یافته یا ارزیابی احتمالی بر اساس این فعالیت‌ها غیرقانونی و فاقد اثر است. من باید مجدداً موضع غیرقابل تغییر کشورم را تکرار کنم که برنامه‌های فضایی و موشکی جمهوری اسلامی ایران خارج از حوزه یا صلاحیت قطعنامه ۲۲۳۱ است.
خانم رئیس،
در پایان می‌خواهم به ادعاهایی بی اساس مربوط به انتقال تعدادی پهپاد توسط ایران به روسیه در نقض قطعنامه ۲۲۳۱ بپردازم.
اولاً، محدودیت‌های مربوط به تسلیحات ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ رسماً خاتمه یافته و از آن زمان، انتقال تسلیحات به، یا از ایران، دیگر مشمول قطعنامه ۲۲۳۱ نمی‌شود. ثانیاً، استناد به بند ۴ (الف) ضمیمه ب قطعنامه ۲۲۳۱ فاقد مبنای قانونی و حقوقی است؛ زیرا فعالیت‌های مشمول بند مذکور تنها در صورتی نیاز به تأیید قبلی شورا دارد که دولت صادرکننده آن اقلام مربوطه را بدون توجه به درج آنها در سند S/۲۰۱۵/۵۴۶ تعیین کند که "می‌تواند به توسعه سیستم‌های حمل سلاح هسته‌ای کمک کند". با این حال، ایران به‌طور رسمی و صریح اعلام کرده است که «هیچ‌گاه اقلامی را که به‌نظر می‌رسد می‌تواند به توسعه سیستم‌های حمل سلاح هسته‌ای کمک کند، نه تولید کرده و نه عرضه نکرده، و همچنین قصد تولید و عرضه آنها را ندارد».
بر این اساس، ایران هیچ موردی را که مشمول بند ۴ (الف) ضمیمه ب قطعنامه ۲۲۳۱ باشد، به روسیه منتقل نکرده است و هرگونه ادعای خلاف آن بی‌اساس بوده و رد می‌شود. همچنین شایان ذکر است که ما قبلاً گفتگوهای دوجانبه با اوکراین برای رفع سوء تفاهمات موجود در این زمینه برگزار کرده‌ایم. علاوه بر این، تعدادی از پهپادهایی که قبل از جنگ اوکراین توسط ایران به روسیه منتقل شده‌اند - که ذیل ویژگی فنی مندرج در بند ۴ (الف) ضمیمه B قطعنامه ۲۲۳۱ قرار نمی‌گیرند، یرای استفاده در جنگ اوکراین نبوده است. بنابراین، کمپین اطلاعات نادرست و اتهامات بی اساس علیه ایران باید پایان یابد. این تلاش‌ها هیچ هدفی جز منحرف کردن توجه از انتقال مقادیر انبوه تسلیحات پیشرفته توسط کشورهای غربی به اوکراین به منظور طولانی کردن درگیری ندارد.
در نهایت، ما ایجاد ارتباط ساختگی بین مسائل منطقه‌ای و قطعنامه ۲۲۳۱ را رد می‌کنیم. اما در پاسخ به برخی ادعاها در مورد سیاست منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران، باید تاکید کنم که سیاست خارجی ایران مبتنی بر احترام کامل به حقوق بین الملل، احترام متقابل، حسن همجواری، همکاری و گفتگو و همچنین حفظ صلح و امنیت منطقه از طریق مشارکت فعال همه کشورهای منطقه می‌باشد. همانند گذشته، ما آماده تعامل فعال و سازنده با کشورهای منطقه هستیم.
خانم رئیس،
اجازه دهید بار دیگر تاکید کنم که ما حاضریم مذاکرات وین را در اسرع وقت از سر بگیریم تا متن موجود را نهایی کنیم که به همه طرف‌ها اجازه می‌دهد تا به تعهدات خود ذیل برجام برگردند.
خانم رئیس از شما سپاسگزارم.
منبع: مشرق
کلیدواژه: قیمت شورای امنیت جمهوری اسلامی ایران سازمان ملل آژانس بین المللی انرژی اتمی سازمان انرژی اتمی ایران هیئت دولت برجام مذاکرات وین اتحادیه اروپا سازمان ملل متحد خودرو قیمت های روز در یک نگاه حوادث سلامت آژانس بین المللی انرژی اتمی سفیر و نماینده دائم ایران جمهوری اسلامی ایران ایران در سازمان ملل اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ مذاکرات وین روسیه منتقل خروج آمریکا قطعنامه ۲۲۳۱ کشورهای منطقه تعهدات خود فعالیت ها تاکید کنم سر بگیریم احیای برجام شورای امنیت جنگ اوکراین بر اساس وضعیت فعلی مردم ایران اعضای شورا علیه ایران خانم رئیس قابل قبول نشان دهد ما آماده تحریم ها منطقه ای بار دیگر بی اساس تلاش ها ضمیمه ب هسته ای راه حل
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۵۷۵۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
در سفر رافائل گروسی به تهران موارد اختلافی ایران و آژانس حل خواهد شد؟
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از تسنیم، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اوایل هفته جاری به منظور رایزنی و دیدار با مقامات جمهوری اسلامی ایران و همچنین شرکت در نخستین کنفرانس بین‌المللی علوم وفنون هسته‌ای ایران که در شهر اصفهان برگزار می‌شود، به ایران سفر خواهد کرد.
این سفر با توجه به تحولات و شرایط منطقه و همچنین با توجه به روابط ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و موارد ادعایی آژانس علیه برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران دارای اهمیت خاصی است و می‌تواند در صورت رویکرد فنی و عدم توجه به مسائل سیاسی به اصلاح روند غیرسازنده آژانس در برابر ایران منجر شده و همکاری‌های فی‌مابین را افزایش دهد.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در طی سال‌های گذشته بدون توجه به همکاری‌های گسترده ایران با آژانس و اعطای دسترسی به این نهاد برای بازرسی، ادعاهای سیاسی خود علیه برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران را در گزارش‌های فصلی به شورای حکام و همچنین در مصاحبه‌های صورت گرفته با رسانه‌ها مطرح کرده است.
در آخرین گزارش فصلی گروسی به شورای حکام در اسفند ماه سال گذشته نیز رویکرد سیاسی مدیرکل مشهود است که از رویکرد ایران در کاهش همکاری با این آژانس انتقاد کرده و در خصوص مسائلی از جمله پادمان و اصطلاح دو مکان باقی مانده، توقف اجرای کد اصلاحی ۳.۱ و همچنین بازرسی‌ها ادعاهای قبلی را تکرار کرده است.
موضوع مربوط به اصطلاح «دو مکان» و اسناد غیرمعتبرسال ۱۳۹۸ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر اساس یک سری اسناد مجهول الهویه و غیر معتبر که توسط رژیم صهیونیستی منتشر شده بود، ادعایی را علیه ۴ مکان مطرح کرد و ادعا کرد ایران در ۴ منطقه ورامین، تورقوزآباد، آباده (مریوان) و آزمایشگاه جابر بن حیان غنی سازی یا اعمال خارج از پادمان انجام شده است.
طی مذاکرات و رایزنی‌ها موضوع آزمایشگاه جابر بن حیان در نتیجه همکاری ایران مطابق با بند ۷.۶ گزارش آژانس بسته شده است و همچنین پس از سفر گروسی در اسفند ماه ۱۴۰۱ به تهران و مذاکرات انجام شده پرونده مربوط به آباده نیز بسته شد. در گزارش مدیرکل به شورای حکام در خرداد سال ۱۴۰۲ آمده است که بازرسان تحقیقات خود را در مورد آثار اورانیوم در مریوان، در نزدیکی شهر آباده، در حدود ۵۲۵ کیلومتری جنوب شرقی تهران بسته‌اند.
در آخرین گزارش آژانس به شورای حکام در اسفندماه ۱۴۰۲ دو مکان ادعایی باقیمانده آژانس همچنان وجود دارد و گروسی در این گزارش مدعی شد که «ایران توضیحات فنی معتبری برای وجود ذرات اورانیوم با منشأ انسانی در ورامین و تورقوزآباد به آژانس ارائه نکرده و آژانس را از مکان یا مکان‌های فعلی مواد هسته‌ای یا تجهیزات آلوده مطلع نکرده است».
آژانس تاکنون اسناد معتبری در این خصوص ارائه نکرده و صرفا بر اساس اطلاعات ادعایی و مجهول‌الهویه رژیم صهیونیستی در این خصوص، ازریابی‌های خود را انجام داده است. ایران نیز در پاسخ به این ادعا به صراحت بیان کرده که هیچ مکانی که باید تحت موافقتنامه پادمان جامع (CSA) اعلام شود، وجود ندارد؛ از جمله از طریق یادداشت‌های توضیحی INFCIRC/۱۱۵۹ مورخ ۲۳ نوامبر ۲۰۲۳، INFCIRC/۱۱۳۱ مورخ ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۳، INFCIRC/۹۹۶ مورخ ۷ ژوئن ۲۰۲۲ و INFCIRC/۹۶۷ مورخ ۳ دسامبر ۲۰۲۱ که توسط ایران ارسال شده است.
در یادداشت توضیحی ایران در اسفند ماه سال گذشته نیز تاکید شده که در خصوص "ورامین"، هیچ مکان اعلام نشده‌ای (که اعلام آن) طبق موافقتنامه پادمان جامع (CSA) الزامی باشد، وجود نداشته است.
ایران در این یادداشت نوشت: «ادعای وجود "کارخانه در مقیاس آزمایشی اعلام نشده که بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۳ مورد استفاده قرار می‌گرفته است" فاقد اطلاعات موثق و اسناد معتبر تأیید شده، بلکه مبتنی بر اسناد جعلی و غلط ارائه شده توسط یک نهاد معلوم‌الحال است. ارجاع آژانس صرفاً به تصاویر ماهواره‌ای بی‌کیفیت برای ارزیابی اینکه «... کانتینرهای خارج شده از ورامین در نهایت به تورقوزآباد منتقل شدند...» کافی و صحیح نیست، زیرا هزاران کانتینر مشابه در سراسر کشور در حال حرکت هستند. ادعای جابجایی یک کانتینر از مکانی به مکان دیگر، نمی‌تواند تنها با تصاویر ماهواره‌ای کم کیفیت طرح و پیگیری شود.»
ایران همچنین در خصوص تورقوزآباد نیز با بیان اینکه هیچ سند معتبری تاکنون ارائه نشده است، در یادداشت توضیحی خود تصریح کرد: «ارزیابی آژانس براساس اطلاعات و شواهد معتبر نیست. تورقوز آباد در واقع یک مکان صنعتی است که شامل انواع انبارها و اماکن نگهداری مواد شوینده، مواد شیمیایی، مواد غذایی، پارچه و منسوجات، لاستیک و قطعات خودرو، لوله و اتصالات و برخی ضایعات صنعتی است. این مکان در چنین منطقه‌ای مناسب برای انبار مواد هسته‌ای نیست. در مورد فرض نادرست آژانس مبنی بر بیرون بردن کانتینرها به شکل دست نخورده از این مکان نیز اطلاعاتی که اثبات می‌کند فرض آژانس صحیح نیست قبلاً به آژانس ارائه شده است.»
ایران توضیحات فنی خود در خصوص این ادعاها را در گزارشاتی مختلف به آژانس ارائه کرده اما رویه سیاسی در این نهاد بین‌المللی و تحت تاثیر قرار گرفتن توسط رژیم صهیونیستی تاکنون باعث شده که با وجود اینکه هیچ سند معتبر مبنی بر تخلف ایران در طی این سال‌ها وجود ندارد، این موارد ادعایی توسط آژانس بسته نشود.
ایران به طور داوطلبانه به آژانس اجازه دسترسی اعطا کرده و اطلاعات و توضیحاتی در مورد این مکان‌ها به آژانس ارائه کرد. این در حالی بود که آژانس اسناد معتبری را در رابطه با ادعای خود درباره «مواد هسته‌ای اعلام‌نشده و فعالیت‌های مرتبط هسته‌ای» به ایران ارائه نکرد و ایران هرگز موظف نبوده است که اسناد غیرمعتبر و ساختگی را به‌عنوان اطلاعات مرتبط با پادمان در نظر بگیرد و به درخواست‌های آژانس پاسخ دهد. با این حال، متأسفانه آژانس تمامی اسناد ساختگی و اطلاعات جعلی ارائه شده توسط رژیم اسرائیل را معتبر می‌داند. این امر باعث شده است که آژانس بر این اساس ارزیابی اشتباه و نتیجه‌گیری غیرقابل اعتمادی داشته باشند.
کد اصلاحی ۳.۱ و توقف اجرای آن توسط ایرانبه دنبال خروج غیرقانونی آمریکا از برجام و ناتوانی اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی آلمان و فرانسه و انگلستان در اجرای تعهدات خود، ایران بر اساس بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، تمام اقدامات شفاف‌ساز داوطلبانه فراتر از موافقتنامه پادمان جامع خود از جمله اجرای کد اصلاحی ۳.۱ (همان‌طوری که در بند ۶۵ پیوست برجام مشخص شده است) را متوقف کرد.
پس از این عمل ایران، آژانس نیز با انتقاد از توقف موقتی اجرای کد ۳.۱ توسط ایران، آن را عدم اجرای موافقتنامه پادمان تلقی کرد. گروسی نیز در گزارشات و مصاحبه‌های خود سعی کرد ایران را ناقض توافقات بداند. وی در در نشست افتتاحیه شورای حکام آژانس در خصوص برنامه هسته‌ای ایران مدعی شد: «ایران همچنین نیاز به اجرای کد اصلاحی ۳.۱ دارد که یک تعهد قانونی برای ایران است. این مسائل پادمانی باقیمانده ناشی از تعهدات ایران ذیل توافقنامه پادمان جامع است و باید حل و فصل شود تا آژانس در موقعیتی باشد که تضمین دهد برنامه هسته‌ای ایران منحصراً صلح آمیز است.»
مسئله‌ای که آژانس فراموش کرده این است که تصمیم ایران برای توقف اجرای تعهدات خود تحت برجام کاملاً مطابق با حقوق ذاتی آن طبق بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام و در پاسخ به خروج غیرقانونی آمریکا از برجام بود و این واقعیت آشکار نمی‌تواند مبنایی برای آژانس و دیگر کشورهای غربی برای خواسته‌های فراتر از ان‌پی‌تی و همچنین خودداری از انجام تعهدات خود باشد.
کد ۳.۱ جزء لاینفک ترتیبات فرعی موافقتنامه‌های پادمان جامع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با کشورهای غیر هسته‌ای طرف معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) است. این آیین نامه از دولت‌ها می‌خواهد که در مورد تاسیسات جدید به طور معمول حداکثر ۱۸۰ روز قبل از بارگذاری مواد هسته‌ای به آژانس گزارشاتی ارائه شود.
مدیرکل آژانس در این خصوص مدعی است که مبنای قانونی پذیرش کد اصلاحی ۳.۱ از سوی ایران، ماده ۳۹ موافقتنامه پادمان است و قانونی بودن یا غیرقانونی بودن تصمیم ایران مبنی بر توقف اجرای این آیین‌نامه باید بر اساس مفاد این ماده ارزیابی شود.
اما ماده ۳۹ در مورد تعلیق اجرای آیین نامه ساکت است و به طور خاص به توقف اجرای قانون اشاره نکرده است. بنابراین، برای ارزیابی اینکه آیا توقف اجرای کد اصلاحی ۳.۱ توسط ایران نقض تعهدات بین‌المللی این کشور است، بررسی اسناد حقوقی مربوط به غیر از موافقتنامه پادمان ضروری است.
نکته مهم دیگر این است که این بند ۶۵ برجام بود که ایران را ملزم به اجرای مجدد کد اصلاحی پس از سال ۲۰۱۵ کرد. برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در واقع شرایطی را فراهم می‌کند که تحت آن ایران می‌تواند تعهدات خود از جمله تعهد به اجرای کد اصلاحی ۳.۱ را به حالت تعلیق درآورد. به طور خاص، بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام شرایطی را که اجازه چنین تعلیقی را می‌دهد، بیان می‌کند. ایران، متعاقب اعمال مجدد تحریم‌ها توسط ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ و عدم پایبندی امضاکنندگان اروپایی به تعهدات خود در برجام، به تدریج تعهدات برجامی خود را کاهش داد و در فوریه ۲۰۲۱، اجرای کد اصلاحی ۳.۱ را متوقف کرد.
در نتیجه، توقف اجرای کد اصلاحی توسط ایران با تعهدات برجام همسو بوده و نقض آن محسوب نمی‌شود. برجام، به عنوان یک توافق عمومی و جزء لاینفک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد (۲۲۳۱)، بر اساس ماده ۱۰۳ منشور سازمان ملل متحد، بر سایر معاهدات از جمله موافقتنامه‌های پادمان اولویت دارد. همانطور که در بالا ذکر شد، برجام، تحت شرایط خاصی، کاهش و تعلیق تعهدات برجامی ایران از جمله تعهد این کشور به اجرای کد اصلاح شده را مجاز دانسته و مدیرکل آژانس نمی‌تواند در ارزیابی قانونی یا غیرقانونی بودن تعلیق این موضوع را نادیده بگیرد.
این کشور ایران نبود که توقف اجرای این کد را آغاز کرد. در عوض، این اقدامات خصمانه برخی از دولت‌ها بود که ایران را مجبور به توقف اجرای این قانون در سال ۲۰۰۷ و بار دیگر در سال ۲۰۲۱ کرد. تعلیق اجرای کد اصلاحی پیامد مستقیم شکست برخی کشورها در پایبندی به تعهدات خود در برجام است. اگر این کشورها نقض‌های خود را اصلاح کنند و مسئولیت‌های خود را از سر بگیرند، ایران آماده است تا پاسخ متقابل را بدهد.
مسئله بازرسان آژانس۲۵ شهریور ماه ۱۴۰۲ بود که خبری توسط آژانس مبنی بر اینکه برخی از بازرسان این نهاد توسط ایران لغو انتصاب شده‌اند، منتشر شد. ایران ۸ بازرس فرانسوی و آلمانی آژانس را براساس حقوق حاکمیتی مصرح در ماده ۹ موافقتنامه جامع پادمان بین ایران و آژانس ( INFCIRC ۲۱۴) و در پی سوءاستفاده‌های سیاسی سه کشور اروپایی در جلسه شورای حکام لغو انتصاب کرد.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه پس از این لغو انتصاب اعلام کرد: متأسفانه سه کشور اروپایی و آمریکا به رغم تعامل مثبت، سازنده و مستمر جمهوری اسلامی با آژانس، با زیاده‌خواهی و با هدف تخریب فضای همکاری ایران و آژانس، از فضای شورای حکام برای مقاصد سیاسی خود سوءاستفاده کردند. ایران پیشتر نسبت به عواقب این گونه سوءاستفاده‌های سیاسی از جمله تلاش برای سیاسی کردن فضای آژانس هشدار لازم را داده بود.
بعد از این عمل متقابل ایران، آژانس واکنش نشان داد و گروسی نیز در گزارشات و مصاحبه‌های خود با انتقاد از این لغو انتصاب مدعی شد که عمل ایران اجرای عادی فعالیت‌های راستی آزمایی آژانس در ایران را متاثر می‌کند. وی در بیانیه ۱۶ سپتامبر خود در این باره نوشت: «تجربه نشان می‌دهد که حذف/ اخراج/طرد بازرسان آژانس بر دستور کار( وظیفه) اساسی آژانس در راستی آزمایی تأثیر می‌گذارد و روشی برای کار همکارانه نیست.»
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی , سازمان انرژی اتمی ایران , برجام , مذاکرات هسته ای , محمد اسلامی , مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ,
در بحث لغو انتصاب بازرسان آژانس گروسی باید به جای فرافکنی به اصل موضوع بپردازد. وی مدعی است که ایران بر اساس ملیت بازرسان آنان را اخراج کرده و نباید انتصاب آنان را لغو می‌کرد. این در حالی است که طبق قانون ایران حق دارد نه تنها قبل از انتصاب بازرسان بلکه حتی بعد از آن نیز انتصاب آنان را لغو نماید.
براساس توافق نامه جامع پادمانی کشورهای عضو حق دارند از پذیرش یک یا گروهی از بازرس‌ها که آنها را فاقد صلاحیت تشخیص دادند، اجتناب کنند یا ماموریت شان را کان لم یکن فرض و یا نیمه تمام بگذارند و اعمال این حق هیچ نیازی به حصول یا وجود شرایط خاصی ندارد و کشور کاملا مختار است.
براساس بند یک ماده ۹ توافقنامه جامع پادمانی، آژانس باید رضایت ایران را برای بازرسان پیشنهادی خود دریافت نماید. همچنین براساس بند دو همان ماده چنانچه ایران چه در زمان پیشنهاد بازرس یا هر زمان دیگری پس از انتخاب یک بازرس با آن مخالف باشد، آژانس باید بازرس یا بازرسین دیگری را به دولت ایران پیشنهاد نماید. براساس بند سه ماده مزبور چنانچه در اثر خودداری مکرر دولت ایران از قبول بازرسین پیشنهادی آژانس، اجرای بازرسی بر طبق موافقتنامه دچار وقفه گردد، این مخالفت باید از طرف مدیرکل آژانس به شورای حکام ارجاع داده شود. با توجه به متن صریح موافقتنامه جامع پادمانی ایران می‌تواند بدون هرگونه توضیحی و در هر زمانی که بازرس یا بازرسینی را فاقد صلاحیت تشخیص داد از پذیرش آنها اجتناب کند و آژانس باید بازرس یا بازرسین دیگری را جایگزین نماید.
براساس گزارش‌های منتشر شده بخش پادمان، آژانس برای انجام وظائف پادمانی در چارچوب‌های مختلف پادمانی از خدمات حدود ۴۰۰ بازرس از ۸۰ ملیت مختلف از کشورهای عضو بهره می‌برد. از این تعداد حدود ۱۲۰ بازرس برای انجام بازرسی و راستی آزمایی فعالیت‌های هسته‌ای درچارچوب تعهدات پادمانی ذیل توافقنامه جامع پادمانی کشور جمهوری اسلامی ایران منصوب شده‌اند. یعنی چیزی حدود یک سوم کل تعداد بازرس‌های آژانس. پس از لغو انتصاب ۸ بازرس نیز ایران ۱۴ بازرس جدید آژانس را پذیرفت و آژانس هیچ اشاره‌ای به این انتصاب‌های جدید نکرد و این رویکرد آژانس حرفه‌ای نیست!
در بیانیه گروسی در این خصوص همچنین لغو انتصاب بازرسان را مسبوق به سابقه دانسته اما اگر موضوع مسبوق به سابقه است و قبلا نیز چنین شرایطی رخ داده بود چرا آژانس با توجه به سوابق قبلی پیش بینی لازم را برای جلوگیری از وقوع مجدد چنین رویدادی در پیش نگرفته بود؟ با توجه به گزارش‌های موجود در سال ۲۰۰۷ نیز ایران از پذیرش ۳۸ بازرس احتراز کرد ولی دو طرف در ادامه به توافق رسیدند و آژانس نیز در انجام وظایف‌اش با مشکلی مواجه نشد. بنابراین رویکرد و وقایع اخیر را می‌توان ناشی از ناتوانی فنی آژانس ( در تامین نیروی انسانی متبحر کافی) و هم ناشی از ضعف در انجام مذاکرات و تعامل با کشور عضو دانست.
مدیرکل بدون توجه به حقوق ذاتی کشور عضو و طی سال‌ها بی‌توجهی به وظایفی که بر عهده آژانس برای انجام موثر اقدامات پادمانی و بهره گیری از تجربیات قبلی در تعاملات با کشور و نیز استفاده موثر از کلیه منابع از جمله نیروی انسانی متخصص آن شده است، موضوعی را که جزء حقوق کشور عضو است را مبنایی برای فرار از پاسخگویی مناسب به اعضا قرار داد.
آژانس به جای مذاکره با کشور عضو و معرفی بازرس‌های جدید مکررا از ایران -برخلاف مفاد ماده ۹ -درخواست می‌کند که در تصمیم‌اش تجدیدنظر کند و با طرح موضوع در مجامع مختلف در صدد استفاده از موضوع به عنوان ابزاری برای اعمال فشار سیاسی بر کشور است.
در واقع آژانس به جای حل فنی موضوع به دنبال بهره گیری از شرایط سیاسی دنیا و حل آن از طریق سیاسی است که خارج از صلاحیت فنی آن است. این نحوه عملکرد آژانس که برخلاف متن توافقنامه جامع و سازوکارهای به رسمیت شناخته شده در آن است.
فرجام سخناکنون با سفر گروسی به ایران و رایزنی با مقامات جمهوری اسلامی این فرصت فراهم است که همکاری‌های ایران و آژانس افزایش یابد. این رویکرد آژانس که خواسته یا ناخواسته در سمت و سوی منافع مقطعی گروهی از کشورهای غربی است می‌تواند منجر به کاهش اعتبار فنی آژانس شود. سفر پیش رو بستر مناسبی برای گسترش تعاملات ایران و آژانس است و این اتفاق جز با مذاکرات فنی و همچنین عدم سیاسی کاری محقق خواهد شد.
اکنون امیدواری برای همکاری‌های بیشتر ایران و آژانس و حل و فصل ابهامات وجود دارد. دولت جمهوری اسلامی ایران بارها حسن نیت خود را نشان داده و آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز باید در مقابل همکاری‌های ایران، رویکرد متقابل و سازنده داشته باشد.
نکته قبل توجه این است که باید راز موفقیت ایران را در پیگیری همزمان افزایش قدرت هسته‌ای کشورمان در کنار توجه به تعاملات و مذاکرات فنی با آژانس دانست. پیشرفت‌های فنّی ایران در حوزه‌های مختلف هسته‌ای به ویژه غنی‌سازی نشان می‌دهد که علیرغم فشارهای مختلف تحریمی و حتی خرابکاری، این حرکت پرشتاب متوقف یا کند نشده است.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی , سازمان انرژی اتمی ایران , برجام , مذاکرات هسته ای , محمد اسلامی , مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ,
یکی از فرصت‌های مناسب در این سفر شرکت گروسی در اجلاس کنفرانس بین‌المللی علوم و فنون هسته‌ای ایران است. کنفرانسی که کاملا جنبه علمی و تحقیقاتی دارد و می‌تواند تصویر مناسبی از علم هسته‌ای و همچنین فعالیت صلح آمیز ایران به جهان مخابره کند.
طبق گفته محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی حدود ۴۷۷ مقاله تاکنون برای این کنفرانس ارائه شده است.
نخستین کنفرانس بین‌المللی علوم و فنون هسته‌ای ایران روز دوشنبه ۱۷ اردیبهشت آغاز می‌شود و قرار است در افتتاحیه آن محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی سخنرانی کند.
کد خبر 849042 برچسب‌ها رافائل گروسی هسته‌ای - آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خبر ویژه
جدول میزان بارش‌های فارس تا ساعت ۶:۳۰ امروز